کمیته رصد و تحلیل شانا- یکی از موفقیتهای مهم دولت سیزدهم را میتوان شکست راهبرد غرب در انزوای ایران دانست که این روزها آثار و نشانههای آن در تقویت روابط ایران با همسایگان، تقویت روابط با کشورهای آمریکای جنوبی، آفریقا و آسیا و بهویژه آسیای میانه و همچنین عضویت ایران در پیمانهای مهم بینالمللی نظیر شانگهای و... آشکارشده است، تحولی که در عین آثار مثبت سیاسی و اقتصادی آن برای کشور، بستر مناسبی را جهت گسترش فرهنگ انقلاب اسلامی فراهم ساخته است بهگونهای که بسیاری از کشورها ارتباط خود با ایران را بهعنوان نمادی از استقلال خود در برابر قدرتهای سلطهگر غربی به نمایش درآوردهاند.
اهمیت این مدعا را آنجا میتوان یافت که وقتیکه ریچارد نفیو معمار برنامههای تحریم ایران، برنامه تحریمی ایران را پیریزی کرد، از میان کارشناسان سیاسی و اقتصادی جهان، کسی گمان نمیبرد که کشوری بتواند زیر بار این برنامه دقیق، کمر راست کند؛ تا آنجا که برای فروپاشی اقتصاد و بهزانو درآمدن حاکمیت ملی ایران، روزشمار تعیین شد و این را حتی سیاستمداران بزرگ آمریکا، از روسای جمهور گرفته تا وزرای خارجه، در کنفرانسهای مختلف مدام تکرار میکردند. ریچارد نفیو صراحتاً عنوان میکند که هدف از تحریمها؛ اعمال رنج به کشوری دیگر است با این هدف که کشور موردنظر رفتار مدنظر تحریککننده را ترک کند. نکتهای که پمپئو وزیر خارجه آمریکا در دوران ترامپ بر آن تأکید و تصریح کرده بود که ما آنقدر بر مردم ایران فشار میآوریم که نان برای خوردن نداشته باشند، تا حرف آمریکا را گوش کنند
اگرچه مقاومت و ایستادگی مردم ایران نقش اصلی را در شکست فشارها و تحریمهای دشمنان داشته و دارد، اما تغییر رویکرد دولت سیزدهم در مقایسه با دولتهای قبلی در عمل به رهنمودهای رهبری و اتکا به ظرفیتهای ملی و بهرهگیری همزمان از ظرفیت دیپلماسی و میدان زمینهای را فراهم کرد که اکنون بهرغم پابرجا بودن قواعد و سیاستهای ظالمانه تحریم قدرتهای غربی علیه مردم ایران، آمار و ارقام در حوزه تجارت خارجی تعجببرانگیزند؛ آمار فروش نفت در حال رسیدن به دوران پیش از تحریم است، مبادلات تجاری هدفمند ایران به نقاط ویژه جهان در حال ثبت رکورد است و بهرغم اهداف قدرتهای سلطه از اعمال تحریمها برای انزوا و تسلیم ایران، در عین تجلی اقتدار و صلابت ایران در منطقه وجهان، روابط ایران با دیگر کشورها از آفریقا و آمریکای جنوبی گرفته تا شرق آسیا و کشورهای همسایه در حال گسترش است.
دلایل این تحول در دولت سیزدهم را در چند بعد میتوان موردتوجه قرارداد :
۱-باور به قابلیتها و ظرفیتهای ملی برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی بدون پذیرش سلطه دیگر قدرتها
۲- تغییر رویکرد سیاست خارجی و بازتعریف روابط جمهوری اسلامی ایران با همه کشورهای جهان بهویژه همسایگان (بهجز رژیم صهیونیستی) بهجای تقلیل دیپلماسی به برجام و اهتمام به برقراری روابط با آمریکا و اروپا
۳-پرهیز از ایجاد دوگانگی میان دیپلماسی و میدان و بهرهگیری همزمان از این دو مؤلفه قدرت وجه بارز دیگر رویکرد دولت آقای رئیسی است نکتهای که سردار حاجیزاده در سخنان اخیر خود بر آن تأکید و یادآور میشود: در دولت گذشته در انجام آزمایشهای موشکی سپاه تحمل اعتراضات آقایان را میکردیم اما در این دولت شاهد هستیم چند برنامه همزمان در حوزه روابط خارجی ازجمله روابط با کشورهای همسایه و مباحث مرتبط با آژانس هستهای و حوزههای دیگر در دست اقدام است. اما رئیسجمهور شخصاً برای آزمایش موشک مانور هایپرسونیک فتاح حضور پیدا میکنند، اما درگذشته اینگونه نبود و در آزمایش موشکی و رزمایشها باید تحمل اعتراضات آقایان را میکردیم، خارجیها زمانی که اعتراض از داخل را میدیدند آنها هم به آزمایشها اعتراض میکردند ولی امروز این موارد را مشاهده نمیکنیم
۴- موفقیت ایران در حل بحرانهای منطقهای از عوامل دیگر نزدیکی کشورها به ایران و زیر پا گذاشتن راهبرد غرب در انزوای ایران است؛ حل بحران و جنگ داخلی سوریه، شکست تجاوز عربستان و کشورهای همپیمان با ریاض به یمن به دلیل حمایت ایران از انصارالله و نهایتاً مقابله قدرتمندانه با پدیده تروریستی داعش در منطقه، جایگاه، نفوذ و قدرت ایران در منطقه را افزایش داد. در نقطه مقابل کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس هم که این تلقی را داشتند که با مهار، کنترل و تهدید تهران میتوانند به محدودسازی جمهوری اسلامی نائل شوند. پس از موفقیت تهران ناچار به تغییر رویکرد شدند
۵- شکست راهبرد غرب برای بهرهگیری از ابزار دلار برای ساقط کردن اقتصاد نظامهای سیاسی. پس از اعمال تحریمهای غرب علیه ایران و روسیه و برخی دیگر از کشورها، اکنون اغلب کشورهای جهان به این نتیجه رسیدهاند که با کنار گذاشتن دلار از روند معاملات اقتصادی، اقتصاد خود را در برابر این ابزار که غربیها به هر بهانهای از آن استفاده میکنند، مصون نگهدارند، نکتهای که وزیر خزانهداری آمریکا ماه گذشته به این واقعیت اعتراف و به مسئولین این کشور درزمینه افول قدرت دلار هشدار میدهد
۶-باور کشورهای دستنشانده و اقماری غرب به اینکه غربیها نهتنها دیگر قادر به حفظ و حمایت از آنها نیستند، بلکه از منافع خود نیز نمیتوانند محافظت کنند. ماجرایی که این روزها در منطقه غرب آسیا اتفاق افتاده و کشورهای منطقه عملاً ناتوانی غربیها را در حفظ نیروهای خود در منطقه، درحالیکه برای حفاظت از دیگر کشورها به منطقه آمده بودند، نظارهگر هستند و به همین دلیل است که بهرغم سیاستهای چهار دهه گذشته ناچارند روابط خود را با کانونهای اصلی قدرت در منطقه اصلاح کنند.
آنچه در جهان در حال وقوع است در کنار تحول در نظام جهانی و تحول در نظامها و سیاستهای سنتی گذشته، اعتراف غرب به ناتوانی در مهار قدرت و نفوذ انقلاب اسلامی بهعنوان کانون تحول در نظم جدید جهانی است، نکتهای که برخیها در داخل هم به خود جرئت نمیدهند که آن را باور کنند، اما آمریکائیها در گزارش جامعه اطلاعاتی خود به آن اذعان دارند. در گزارش سالانه این جامعه که متشکل از ۱۶ سازمان اطلاعاتی ازجمله سازمان سیا و آژانس امنیت ملی ایالاتمتحده است، آمده است که : حکومت ایران سعی خواهد کرد از دیپلماسی، برنامه هستهای در حال گسترش خود، نیروهای متعارف نظامی، نیروهای نیابتی، شرکای خود و همچنین از خریدوفروشهای نظامی، برای پیشبرد اهدافش استفاده کند. ایران قصد دارد در ده سال پیشرو جای آمریکا را در منطقه پر کند. جمهوری اسلامی به تهدید منافع ایالاتمتحده ادامه خواهد داد و تلاش میکند نفوذ ایالاتمتحده در خاورمیانه را از بین ببرد، نفوذ خود را تقویت کند، قدرت خود را در کشورهای همسایه تقویت کند و تهدیدات علیه جمهوری اسلامی را به حداقل برساند.
نظر شما