سرویس احزاب شانا - مجتبی شاکری دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی در ابتدای این دیداربا گرامیداشت مناسبت‌های اردیبهشت‌ماه، به ملاقات قبلی در فروردین ۱۴۰۱ اشاره کرد که طی آن ۲۰ موضوع و پیشنهاد مکتوب از سوی جمعیت ارائه شده بود و با اشاره به اینکه اهم‌ مطالبات یاد شده همچنان پابرجاست، درخواست کرد بنیاد شهید نسبت به پیگیری همان فهرست اقدام کند.

*عوامل اقتصادی انزوای همسران جانبازان

در این دیدار همچنین وجیهه آزادگر رئیس کارگروه بانوان جمعیت جانبازان و همسر جانباز سرافراز علیرضا سربخش، با اشاره به تجربه ۳۵ سال زندگی مشترک خود با یک فرد جانباز و به تبع آن مراوده مستقیم با جامعه ایثارگران، تاکید کرد: به واسطه این ارتباط از نزدیک با عمق مشکلات این خانواده‌ها آشنا هستم و اهم این مشکلات در سه سرفصل اشتغال، آسیب‌های خانوادگی و مسائل فرهنگی قابل طرح است.

وی با بیان اینکه در موضوع اشتغال، خانواده‌ها و فرزندان آنان نیازمند یاری جدی هستند و بواسطه شرایط کشور دچار آسیب شده‌اند، خواستار اقدام عاجل بنیاد شهید در این حوزه شد. آزادگر با اشاره به اینکه جانبازان و ایثارگران به واسطه مشکلات جسمی و روحی در معرض آسیب هستند و به تناسب جسم‌شان، روح آنان نیز نیازمند مراقب است، تاکید کرد: فاصله خدمات رفاهی بنیاد شهید و کافی نبودن آن با توجه به افزایش هزینه‌ها و کاهش ارزش پول ملی در حوزه خانواده پیامدهای ناگواری را رقم می زند موضوعاتی از قبیل ناعادلانه بودن حق پرستاری، تقسیم نامتوازن ارث بین مادر و فرزندان و قطع شدن دریافتی حق پرستاری بعد از فوت جانباز از مصائبی است که به نوعی موجب غربت و بیگانه بودن همسران از حقوق جانباز می‌شود و در مواردی منزوی و مستاجر شدن همسرجانباز را درپی داشته است.

مسئول کارگروه بانوان جمعیت جانبازان در ادامه با تاکید بر اهمیت خانواده، بر ضرورت تداوم فرهنگ ایثار و شهادت و بسط این فضای فرهنگی از طریق تولیدات هنری و رسانه‌ای، گفت: غفلت بنیاد شهید در مدیریت این عرصه‌ها خسارتی برای خانواده ایثارگران محسوب می‌شود. وی از هتاکی و بی‌پروایی به فرهنگ انقلاب در جشنواره‌های فیلم ابراز نگرانی و بر ضرورت توجه بنیاد شهید به مقوله فرهنگ تاکید کرد.

بهروز ساقی، جانباز نخاعی و عضو شورای مرکزی جمعیت جانبازان نیز از دیگر کسانی بود که با محوریت موضوع فرهنگ به ایراد سخت پرداخت. وی با انتقاد از عملکرد بنیاد شهید در حوزه حفظ و ارتقای فرهنگ ایثار و شهادت، خواستار مشورت رئیس بنیاد در این حوزه با جانبازان شد.

ساقی خطاب به رییس بنیاد شهید گفت: شمارا به خاطر سوابق ارزشی و انقلابی دوست داریم اما در عین حال انقلاب را بیشتر دوست داریم و تمام هویت، تلاش و زندگی‌مان را در مسیر انقلاب قرار می‌دهیم.

وی ادامه داد: در ابتدای دوره ریاست شما در جلسه‌ای مباحث و برنامه های شما را شنیدیم و امیدوار شدیم. بنده به عنوان فرد رسانه‌ای عرض می‌کنم ارتباطی بین بنیاد و جامعه هدف برقرار نیست؛ در میان اطرافیان شما فردی که در حوزه رسانه بتواند نقش‌آفرین باشد وجود ندارد. برای مثال در رسانه تخصصی «فاش نیوز» که در حوزه ایثار وشهادت فعال است، تقاضا دارم فردی در بنیاد آن را به منزله پنجره بیان مشکلات، انتقادات، پیشنهادها و دغدغه‌های ایثارگران رصد کند و حتی در حوزه ساخت فیلم و مستند از محتوای آن بهره‌برداری شود.

این عضو شورای مرکزی جمعیت جانبازان با بیان اینکه بنا بود برای ارتباط ارگانیک و طبیعی بین ریاست بنیاد و ایثارگران، اتاق فکر شکل بگیرد، از محقق نشدن این وعده انتقاد کرد و افزود: گروه‌های خاصی می‌آیند و می‌روند؛ ولی این اتاق فکر اگر برقرار می‌شد، شکاف بین بنیاد و ایثارگران رخ نمی‌داد. این شکاف تا بدان جا است که حتی ما نیز در بخش نظرات سایت فاش نیوز، صرفا نظراتی که قابل انتشار است را منتشر می کنیم و از بسیاری صرف نظر می‌کنیم.

محمدجواد حیدرزاده جانباز شیمیایی و دیگر عضو جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی نیز در این دیدار به بیان مسائل حقوقی معطل مانده جامعه جانبازی گفت و از تعامل موثر رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران با مجلس برای تائید مطالبات قانونی جانبازان تقدیر کرد. وی از اجرا نشدن قوانین مصوب در حوزه ایثارگری انتقاد کرد و گفت: فقط ۱۹ درصد از قوانین مصوب در این حوزه اجرا شده است و باید در برنامه پنجساله هفتم عمیقا به آسیب شناسی و جبران آن توجه کرد .  قاضی‌زاده هاشمی رییس بنیاد شهید نیز در واکنش به این اظهارات خاطرنشان کرد که نصاب اجرای قوانین در دوره مدیریت وی به ۲۹ درصد رسیده است و همچنین فقدان آیین‌نامه اجرایی برای بسیاری از قوانین را یکی از موانع اجرای آنها عنوان کرد.

در ادامه حیدرزاده از اضافه شدن تا حدود ۳۰۰هزار نفر به اعضای تحت پوشش بنیاد شهید گلایه کرد. قاضی‌زاده در این رابطه با بیان اینکه همه رزمندگان دارای ۶ ماه جبهه و نیز سربازان با پذیرش خدمتشان به عنوان داوطلب به جمعیت خدمت‌گیرندگان از بنیاد اضافه شده‌اند، گفت: این موضوع نتیجه برخورد احساسی برخی نمایندگان با موضوع است و این در حالی است که به‌رغم افزایش بودجه بنیاد از ۳۱ به ۷۲ همت در این دوره مدیریتی، ما هنوز برای ایفای تعهدات خود ۲۷ همت کمبود داریم.

 *انتقاد از عملکرد روابط عمومی بنیاد شهید

حجت الاسلام مصطفی بردبار دیگر عضو شورای مرکزی جمعیت جانبازان نیز با یادآوری توانمندی‌های رییس بنیاد و سابقه او در قوه مقننه، اجرای انبوه قوانین مصوب مجلس در حوزه ایثارگران را از کارهای ضروری و مهم رئیس بنیاد برشمرد و سپس از روابط عمومی بنیاد شهید اینطور گلایه کرد: ما همواره پیگیر عملکرد بنیاد بوده‌ایم اما روابط عمومی این نهاد برای قانع کردن جانبازان کفایت لازم را ندارد؛ شما هم کم گفت‌وگو می‌کنید؛ می‌توان در گفتگو با حلقه‌ای از فرهیختگان جانباز مسائل را لایه لایه به جامعه مخاطب عرضه کرد.

بردبار ادامه داد: می‌توان برخی از خدمات خودرویی را بین ایران خودرو و بنیاد شهید عملیاتی کرد؛ همچنین بحث تغییر وضعیت ایثارگران مهم و ماموریتی برزمین مانده است. وی با تاکید بر ضرورت توزیع بسته‌های معیشتی که می‌تواند بار سنگین گرانی را قابل تحمل کند، افزود: اعزام کاروان‌های تبلیغی و ترویجی از جانبازان به کشورهای مسلمان می‌تواند در انتقال فرهنگ ایثار و شهادت مؤثر باشد.

این عضو جمعیت جانبازان تاکید کرد: از خاطره‌های مانده از سال‌های دور محافل قرآنی بنیاد بود که اکنون به فراموشی سپرده شده و ردی از آن نیست.

قاضی‌زاده در واکنش به این اظهارات عنوان کرد: پیش از این دوره بسیاری از امور فرهنگی را برون‌سپاری کرده بودند اما من با توجه به اهمیت کار فرهنگی بودجه فرهنگی را از ۳ به ۷۰۰ در هزار رساندم؛ معتقدم راهبرد امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله) تشکیل گروه مرجع از جامعه ایثارگری در حوزه راهبرد نظام و انقلاب است.

وی مثالی از جامعه ۱۴ میلیونی یهود مطرح کرد که با جمعیت ۵۰۰ هزار نفری راهبری گروه مرجع، دنیا را به دنبال خود می‌کشد. قاضی‌زاده همچنین انحراف از دیدگاه امام راحل (ره) را آفتی بزرگ خواند و تاکید کرد: ما مدیون بودن نظام را، به جامعه ایثارگری، تبدیل به جبران کردن خسارت کردیم و این خوب نیست؛ چگونه می‌توان معامله ای که جانبازان با خدا کردند را قیمت‌گذاری کرد تا جبران شود؟ مگر می‌توان ارزش دست، پا، چشم و نخاع را با مبلغی پول سنجید؟

*بنیاد شهید به سند تحول نیاز دارد

بر اساس این گزارش مجتبی شاکری دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی در جمع‌بندی کوتاهی ضمن مهم برشمردن این جلسه مشترک، پیگیری مفاد و مصوبات آن را به مراتب مهم‌تر برشمرد و افزود: در جلسه مرکز پژوهش‌های مجلس که با حضور ۲۰ تن از جانبازان تشکیل شد، جمعیت جانبازان نظرات خود را در باره نبود سند تحول در بنیاد شهید و تعریف نشدن ساختار نیروی انسانی، اولویت‌ها و بودجه بر اساس سند تحول از خلاء‌های مهم در بنیاد شهید دانست و اضافه کرد: در فروردین ۱۴۰۱ ما فهرستی از مطالبات و پیشنهادهایمان را ارائه کردیم. پیشتر هم مصاحبه های‌مهم شما را دیده بودیم اما باید اذعان کرد در قالب وقت کوتاه نمی‌توان به آسیب‌شناسی و ناکارآمدی بنیاد پرداخت. از این رو چکیده مطالب این جلسه به صورت مکتوب تنظیم و در اختیار ریاست بنیاد قرار خواهد گرفت.

 *بار مالی قوانین مجلس روی دوش بنیاد

رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران نیز در جمع‌بندی نهایی با طرح این پرسش که بنیاد شهید در نگاه امام خمینی (ره)، تقریرات رهبر انقلاب و قانون اساسنامه بنیاد شهید چقدر اجرا و چقدر منحرف شده است، گفت: بزرگترین انحراف راهبردی، در مبانی نظری تشکیل بنیاد است؛ در موضوعاتی همچون طرح مدارس شاهد که هدف آن تثبیت انقلاب بود و توانمندسازی ایثارگران و رسیدگی به معیشت که هدفش مرجعیت‌بخشی به ایثارگران بود، اهداف محقق نشده است. امام (ره) در این زمینه می‌خواست وفاداران انقلاب مرجع شوند، اما ما برعکس عمل کردیم، یعنی با دلسوزی، افکار عمومی را با اقدامات غلط جلوی ایثارگران قرار دادیم و شکاف بین مردم و جامعه ایثارگری و شکاف بین ایثارگران و حاکمیت را رقم زدیم.

قاضی‌زاده هاشمی ادامه داد: اشکال و انحراف دوم در زمینه مقام سپاسگزاری است که ما مقام سپاس را تبدیل به مقام جبران کردیم. شان ایثارگران باید چنین باشد که اینها کاری را کردند که دیگران نکردند و یعنی ما مدیون آنها هستیم و باید جبران بکنیم و از پسش بر نیامدیم و این موجب شد که ایثارگران در جایگاه تقابل با افکار عمومی قرار گرفتند. این انحراف بنیاد است؛ بنیاد به عنوان سازمان راهبردی که معاونت رئیس جمهوری است و به امر تکریم و ترویج موظف است، در عین حال سازمانی دولتی و حکومتی است که مردم را هم تشویق به عمل کند. اما اکنون بنیاد شهید یک سازمان خدماتی معیشت پایه بوده و حوزه فرهنگ را به کلی واگذار کرده است.

وی با بیان اینکه در دوره‌های گذشته مدیریت بنیاد با شورای عالی انقلاب فرهنگی مکاتبه شده و امور ترویج فرهنگ ایثار و شهادت را به بنیاد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس واگذار کردند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر با پیگیری و تنش ، این موضوع تا حدودی حل و فصل شده است. پیش از این نیز رهبر انقلاب مرقوم داشتند که وظایف فرهنگی بنیاد چه می‌شود؟ و بحث معیشت را نداشتند. البته حضرت امام(ره) در سخنرانی یا تقریرات به مساله معیشت نیز اشاره داشتند.

رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران از واگذاری مدارس شاهد به آموزش و پرورش انتقاد کرد و آن را نتیجه رویکردی غلط خواند. قاضی‌زاده هاشمی با بیان اینکه در حوزه تامین مسکن و اشتغال نیز بنیاد شهید به تنهایی نمی‌تواند عهده‌دار مسوولیت شود، افزود: بنیاد شهید در حال حاضر در کنار بهزیستی و کمیته امداد به یک نهاد معیشتی مقدس تبدیل شده و یک سازمان معیشت‌پایه است. این در حالی است که این نهاد باید به یک مجموعه مطالبه‌گر در حوزه فرهنگی تبدیل شود و البته در حوزه معیشتی نیز به واسطه ماده ۷۷ کمیسیون ماده ۱۶ باید رفتار دستگاه‌ها را تنظیم کند.

وی از توسعه حداکثری شورای مشاورین ایثارگران دستگاه‌ها در دوره ریاست خود بر بنیاد شهید خبر داد و گفت: تنها مشاورینی که در دستگاه‌ها چارت سازمانی دارند، مشاورین ایثارگران محسوب می‌شوند که حتی آنان را در جشنواره شهید رجایی نیز وارد کردیم .

قاضی‌زاده هاشمی با بیان اینکه تاکنون ۱۶۷ هزار نفر از ایثارگران میتنی بر قانون تبدیل وضعیت شده‌اند گفت: و تعداد کلی افراد مشمول تبدیل وضعیت مشخص نیست اما این تعداد حدود ۳۰۰ هزار نفر ‌برآورد می‌شود. به گفته وی از میان تبدیل وضعیت شدگان نیز فقط ۸ درصد از افراد جامعه هدف بنیاد شهید و تحت پوشش این نهاد بوده و بقیه رزمنده بوده‌اند.

وی یادآور شد: ما یک میلیون و ۷۰۰ هزار رزمنده داریم که از این تعداد ۴۳۰ هزار نفر بالای ۶ ماه سابقه حضور در جبهه دارند و عمده رزمندگان ما زیر سه ماه سابقه حضور در جبهه دارند. این افراد به واسطه قانون جدید به صورت سرباز داوطلب پذیرش شده‌اند و دوسوم از خدمت سربازی را به عنوان خدمت داوطلبانه محاسبه کردند.

وی به طرح برخی مشکلات حقوقی که گریبانگیر بنیاد شهید است پرداخت و گفت: در پی قانون‌گذاری‌های بی‌پشتوانه در حال حاضر یگان‌های اعزام‌کننده می‌توانند مجوز مجروحیت صادر کنند و به این ترتیب ۶۰ هزار نفر جانباز به خدمت‌گیرندگان بنیاد شهید اضافه شدند که با احتساب خانواده آنها این جمعیت به ۱۸۰ هزار نفر می‌رسد. قانون مکلف کرده تا ۱۰۰ درصد هزینه درمان آنها باید پرداخت شود که این موضوع حدود ۲۵ همت بار مالی دارد؛ در حالی که قانون ده همت مجوز داده است .

رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران با بیان اینکه در مورد شهریه‌های دانشگاه نیز مشابه همین مساله تکرار شده است گفت: این در حالی است که تشویق صرفا باید به درس‌خوان‌ها تعلق داشته باشد. از طرفی طبق قانون در طی یک سال ۳۰۰ میلیارد تومان ردیف آموزشی در بنیاد شهید وجود دارد که باید هزینه شود اما در عمل فقط شهریه دانشگاه آزاد افراد تحت پوشش سالانه ۷۰۰ میلیارد تومان است.

وی از رشد بیش از دوبرابری بودجه بنیاد شهید از حدود ۳۲ به ۷۲ همت طی بازه دو ساله خبر داد و با یادآوری اینکه در طول انقلاب حتی برای دستگاه‌های دفاعی این میزان از رشد بودجه رخ نداده است، افزود: با این حال متاسفانه در سال گذشته با قانون‌گذاری ناقص ۱۱ همت کسری بودجه در بنیاد رخ داد و امسال این کسری به ۲۷ همت رسیده است.

قاضی‌زاده دریافتی و حقوق والدین شهدا در سال ۱۴۰۰را سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عنوان کرد و گفت: در سال گذشته این رقم به پنج میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافت که ما بنا داشتیم در سال جاری به هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برسد . اما با تصویب قانون جدید باید معادل حقوق شهید به والدین پرداخت شود . به این ترتیب اختلاف بین والدین و همسران رخ می دهد و از حقوق همسر شهدا کسر می‌شود.

وی در پایان با اشاره به انجام ۶۱ سفر در جریان ۱۷ ماه خدمت خود در بنیاد شهید گفت: ماهانه به طور میانگین سه تا چهار سفر انجام می‌گیرد و در خلال آن با نخبگان، تشکل‌ها و نمایندگان جامعه ایثارگری دیدارهایی صورت می‌گیرد؛ ضمن اینکه طی این مدت تاکنون با حدود ۶ هزار نفر ایثارگر ملاقات صورت گرفته است.